Arkivo
LIBRO: Nifoj en Rusio kaj Sovetunio
En majo 2010, la eldonejo Nowtilus publikigis Expediente Soviet UFO, titolo en la hispana de rekomendinda verko pri la plej interesaj aferoj pri nifoj okazintaj en Rusio kaj Sovetunio.
La aŭtoroj, Paul Stonehill kaj Philip Mantle, prezentas en ĉi tiu libro la plej gravajn sekretajn kaj konfidencajn dokumentojn pri nifo-aferoj kolektitaj dum jaroj de studado kaj proksimigas al ni al la socia kaj historia kunteksto kie ili okazis.
Inter alie, la verko parolas pri la unuaj raportoj de la cara polico, la Evento de Tungusko, la afero Robozero, la obsedo de Stalin pri la flugantaj subtasoj, la frakaso de Dalnegorsk, la TU-134, la afero Voroneĵ, la incidentoj kun nifoj dum la militoj de Ĉeĉenio, ktp.
LIBRO: “La dua invado de marsanoj”
La dua invado de marsanoj (ruse: Второе нашествие марсиан), estas mallonga scienc-fikcia romano de 1968, de la fratoj Arkadij kaj Boris Strugatckij, kiu rakontas du semajnojn en la vivo de normala homo en specialaj cikonstancoj, nome marsana invado.
La historio okazas en nekonita urbo de la Tero. La tutaj roluloj kaj la malmultaj lokoj cititaj havas grekajn nomojn, sed estas nenio specife greka en la intrigo. Uzi nek anglajn nek rusiajn nomojn ŝajnas rimedo por meti la novelon malproksime de la ideologia milito, tre aktiva dum tiu momento.
La ĉefa rolulo estas emerita instruinstino kiu loĝas kun sia filino kaj sia dommastrino. Li emeritiĝis antaŭ nelonge kaj ankoraŭ ne ricevas pension. Iutage okazas tre strangaj aferoj en la proksima urbo kaj poste en la sia. Komence la sonoj kaj la bildoj aperantaj en la ĉielo kaŭzas timegon kaj grandan intereson inter la homoj, sed iom post iom ili estas akceptataj, eĉ se oni ne komprenas, ke la lando (kaj eble la tuta mondo) estas “invadita” de marsanoj.
La plejparto de la homoj ŝajnas priokupiĝi nur pri kiel ĉi tiu ŝanĝo ĝenos iliajn vivojn, laŭ tre praktikaj termoj. La ĉefa heroo, ekzemple, priokupiĝas nur pri sia pensio kaj pri sia emo al la filatelio dum la du priskribitaj semajnoj en la novelo.
La dua invado de marsanoj estis eldonita en Esperanto en 1998, ĉe la rusa Impeto. La traduko estas de Mikaelo Bronŝtejn.
LIBRO: «Pikniko ĉe vojrando»
La fratoj Arkadij kaj Boris Strugackij estas la internacie plej konataj sovetiaj sciencfikciaj aŭtoroj, kaj en eksa Sovetio ĉiam novaj generacioj de legantoj malkovras la ravon de iliaj romanoj. Multaj el la verkoj de la fratoj Strugackij estas aparte popularaj inter gejunuloj, kiuj verŝajne ofte legas ilin kiel simplajn aventur-romanojn. Tamen la temaro de la fratoj Strugackij estas serioza kaj ebligas multnivelan interpretadon – tiel ankaŭ en “Pikniko”.
La scenejo de la romano estas la Zono, regiono transformita ĝis nerekoneblo post vizito de eksterteranoj. La strikte gardatan zonon esploras sciencistoj, sed ĝin kontraŭleĝe ekspluatas ankaŭ la “stalkeroj”. Tiuj spitas la teruraĵojn de la Zono por elporti kaj vendi utilajn objektojn postlasitajn de la vizitintoj.
La streĉa intrigo samtempe starigas multajn fundamentajn demandojn pri la naturo de la homo. Ankaŭ la vizitintaj eksterteranoj kompreneble estas alegorio de la senpripensa homa civilizo, aŭ eĉ de Dio. Neniu scias, ĉu efektive la Vizito havis iun celon, aŭ ĉu la Vizitintoj entute rimarkis la homojn. Eble temis nur pri ia hazarda pikniko ĉe kosma vojrando – pikniko post kiu la veturantoj lasis siajn rubaĵojn kaj pluveturis, eĉ ne pripensinte, ke la vizito povas tute ŝanĝi la sorton de la homaro.
La traduko de Mikaelo Bronŝtejn estas eble eĉ tro fidela – ofte oni povas laŭvorte retraduki en la rusan, kaj foje aperas parolturnoj, kiujn oni verŝajne ne facile komprenos sen scio de la rusa, ekzemple “Okuloj miaj ilin ne rigardus!” (p. 21.), “En ĉerko mi Eŭropon vidis” (p. 44). La ruseca vortordo de tempo al tempo malhelpas la legadon – nekutima vortordo ja povas bone funkcii kiel stila rimedo, sed tiam oni uzu ĝin nur kaze de nepra bezono, ne tra tuta libro.
Jam en 1992 aperis ĉe la sama eldonejo alia libro de la fratoj Strugackij, “Malfacilas esti dio”, en traduko de Aleksej Ĵuravljov. Ankaŭ en tiu traduko ofte ĝenas la klare sentebla influo de la rusa lingvo, sed krome Ĵuravljov de tempo al tempo faras klarajn gramatikajn erarojn. Tipa por rusaj esperantistoj estas lia ofta uzo de “por” anstataŭ “por ke”.
La intrigo en ambaŭ kazoj rapide fortiras la atenton disde la finfine ne tro ĝenaj lingvaj malglataĵoj, kaj certe la eldonejo meritas laŭdojn pro tio ke jam du verkoj de la mondfama aŭtoro estas atingeblaj por la esperantlingva publiko. Tamen eble indus venontfoje lasi kompetentan alilingvanon kontroli la tradukon.
(Revuo Esperanto, decembro 1997).
Afero Voroneĵ, 20 jarojn poste
Kiam okazis la afero Voroneĵ mi estis infano, sed ĝi ege frapis al mi; eble ĉar kelkaj monatoj antaŭe, kune kun mia familio, mi ekvidis mian unuan nifon (granda, ruĝa kaj luma bulo pendiginte en la ĉielo, kiun malaperis post kelkajn minutojn). Mi bone memoras la tagon kiam la televidĵurnaloj el la tuta mondo priparolis la aferon. Mi eĉ prenis notojn kaj faris desegnon, kiujn mi konservis kiel memoraĵo. La sekvan tagon matene, kiam mi vekiĝis por iri al la lernejo, tio, kion mi unue faris estis konekti la televidon por aŭskulti alian fojon la sensacian novaĵon. Dum la vespero, en la lernejo, mi demandis al la profesoro pri la afero, ĉar mi volis pliscii, kaj li rakontis al ĉiuj la samon, kion diris la televidĵurnaloj. Tiuj estis magiaj tagoj por mi kaj tiun aferon mi ĉiam konservis en mian kapon.
La faktoj okazis antaŭ 20 jarojn en la rusa urbo Voroneĵ, je iom pli ol 400 km sudokcidente de Moskvo. Verdire, ne estis nur unusola surteriĝo, sed pluraj, denuncitaj de plurnombraj atestantoj dum la tagoj 21, 23 kaj 29 de septembro kaj 2 de oktobro 1989, kvankam la plej rimarkinda estis tiu okazinta la 28-an de septembro de tiu jaro en publika parko. Jen gazetara noto reproduktita en kelkaj amaskomunikiloj dum tiuj tagoj:
“SOVETUNIO: SCIENCISTOJ KONFIRMAS SURTERIĜON DE NIFO. Speciala informo de la rusa novaĵagentejo Tass: NIFO SURTERIĜAS EN PARKO DE VORONEĴ, RUSIO. Kvar eksterteranoj 4 metrojn -10 futoj- altaj eliras el la kosmoŝipo, kaŭzante teruregon inter la homamaso da spektantoj, kiuj fuĝas. La faktoj okazis je la 18.30-a horo de la merkredo 27 de septembro, kiam pluraj infanoj ludantaj en la parko de la urbo Voroneĵ kaj personoj atendantaj aŭtobuson ekvidis en la ĉielo rozkolorecan lumon, kiu poste transformiĝis en ruĝan malhelan globon 10 metrojn diametra proksimume. Laŭ Vladimir Lebedev, korespondanto de la agento Tass en la malgranda rusa urbo, multaj infanoj vidis la surteriĝon de la nifo kaj la postan malsupreniron de pluraj eksterteranoj sur la parko. Vestita per arĝentkolora laborvesto, botoj bronzkoloraj kaj disko en la brusto, 3 metrojn alta, kun malgranda kapo kaj triokula, unu el la tri eksterteranoj eliris el la kosmoŝipo akompanita de roboto. La eksterterano dissendis sonon kaj desegnis sub la grundo luma trianglo je 30 x 50 cm proksimume, kiu tuj malaperis. La stranga kreitaĵo tuŝis la bruston de la roboto kaj tiu ĉi ekpaŝis. En tiu momento, unu el la infanoj kriis terurigita, la eksterterano rigardis lin kaj la knabo restis paralizita. Poste, la eksterterano celis al unu el la junuloj per “armilo”, objekto simila al tubo larĝan duonmetra, kaj la knabo malaperis tuj, kaj li reaperis kiam la estaĵo revenis en sian kosmoŝipon kaj tiu ĉi foriris rapidege”.
Post kelkajn tagojn, sciencistoj de la Laboratorio de Geofiziko de Voroneĵ detektis en la loko kie restis la kosmoŝipo spurojn de radiaktiveco pli alta ol la normala kaj ili neniam neis la aŭtentikecon de la okazintaĵo. Mi neniam dubis, ke tiu tago eksterteranoj vizitis la urbon Voroneĵ.
NIFO-DOSIEROJ 